Et introibo ad altare Dei, ad Deum, qui lætificat iuventutem meam

MINISTRANT

portal ministrantów posługujących w klasycznym rycie rzymskim

Asysta podczas Mszy biskupa

Strona główna

Biblioteka ministranta

Ministrantura

Ceremoniał

x. J. Ziółkowski

1. Asysta podczas cichej Mszy biskupa

Jest rzeczą bardzo wskazaną, by co najmniej dwóch duchow­nych (z których jeden ma wyższe święcenia) asystowało bisku­powi przy cichej Mszy św. Nieraz może się jednak zdarzyć, że tylko jeden kapłan będzie mógł asystować przy pomocy dwóch akolitów. Wobec tego po ogólnych uwagach podamy najpierw (w streszczeniu) funkcje dwóch asystentów, a potem tylko jedne­go asystenta we Mszy biskupiej.

Pamiętać należy o tym, że podając przedmiot liturgiczny (np. manipularz, stułę, kielich) całuje się najpierw dany przedmiot, a następnie dopiero pierścień biskupa. Nigdy nie całuje się przed­miotu w tym miejscu, w którym całuje go biskup, lecz nieco obok.

W związku ze Mszą św. biskup myje trzy razy palce: 1) przed wkładaniem paramentów, 2) we Mszy na Lavabo  i 3) po ablucji, przy czym za każdym razem zdejmuje pierścień.

Asystujący przy Mszy biskupiej przyklękają przed krzyżem ołtarzowym oraz przed biskupem diecezjalnym.

Przed Mszą św. należy przygotować przed ołtarzem klęcznik, na którym winien znajdować się kanon i zapalona bugia (ręczny lichtarz). Po modlitwach przygotowawczych stawia się kanon w miejsce środkowego kanonu na ołtarzu (wszystkie trzy kanony ołtarzowe usuwa się). Na ołtarzu zapala się cztery świece.

Na środku płyty ołtarzowej kładzie się ornat, a na nim stułę. Jeśli ma być Msza żałobna na stule kładzie się manipularz (do innych Mszy manipularz kładzie się obok innych paramentów po stronie Ewangelii). Na końcu kładzie się cingulum, albę i humerał. Na kredensji należy przygotować kielich, naczynie z wodą, ręcznik, ampułki oraz przynajmniej jedną tackę dla piuski, pier­ścienia i krzyża biskupiego.

2. Msza biskupa z dwoma asystentami

Przed Mszą św. asystenci stoją obok klęcznika biskupa. Jeden trzyma bugię, drugi usługuje przy kanonie. Po modlitwach przy­gotowawczych jeden asystent zanosi kanon na środek ołtarza, a asystent drugi stawia bugię przy otwartym już mszale. W mię­dzyczasie biskup staje przed ołtarzem i oddaje krzyż biskupi i mozzettę.

Po umyciu rąk biskup ubiera się do Mszy św. Asystent podaje biskupowi do pocałowania humerał (sam go nie całuje), a potem ubiera go we wszystkie paramenty. Przed stułą daje mu krzyż biskupi.

Podczas modlitw u stopni ołtarza asystenci klęczą obok biskupa. W Confiteor mówią tibi (te) pater, a nie Reverendissime. Gdy biskup zaczyna mówić Indulgentiam asy­stent, który trzyma manipularz (poza Mszą żałobną) powstaje dając wpierw manipularz do pocałowania biskupowi, a potem nakłada mu go na lewą rękę.

Asystent ze strony Lekcji przynosi na ofiarowanie kielich i wy­konuje to wszystko co czynią diakon i subdiakon we Mszy z asy­stą (przy podawaniu wody mówi: Benedicite, Pater Reverendissime).

Po modlitwie do Ducha św. stawia się kanon na miejscu ka­nonu ołtarzowego po stronie Lekcji.

Przed myciem rąk zdejmuje asystent biskupowi pierścień (na­kłada go po umyciu). Asystent ze strony Ewangelii podtrzymuje kanon, który po psalmie zabiera z powrotem na środek ołtarza.

Przy końcu ostatniej sekrety usuwa się z pulpitu mszał, a kła­dzie się kanon z otwartą prefacją. Na początku prefacji zdejmuje się biskupowi piuskę.

Na konsekrację asystenci klękają. Asystent ze strony Lekcji zdejmuje palkę, nakrywa kielich i ewentualnie po pierwszej konsekracji przewraca kartę w kanonie. Po spożyciu Krwi Prze­najśw., a nie dopiero po ablucji nakłada się biskupowi piuskę.

Po Komunii św. asystent ze strony Ewangelii stawia kanon na środku ołtarza, a mszał kładzie na pulpit i przenosi go razem z bugią na stronę Lekcji, gdzie asystuje biskupowi przy ostatnim myciu rąk i przy mszale. Asystent drugi udaje się w międzyczasie na stronę Ewangelii, wyciera kielich i zanosi go na kredensję.

Przy ostatniej Ewangelii jeden asystent trzyma kanon, drugi bugię (podobnie w czasie dziękczynienia).

Jeżeli w czasie Mszy św. biskup udziela Komunii św., wtedy asystent otwiera tabernakulum (i zamyka je), ale nie wyjmuje puszki i nie chowa jej. Wykonuje to biskup sam. Z tego też po­wodu asystent nie wkłada na siebie stuły.

3. Msza biskupa z jednym asystentem

Często zdarza się, że tylko jeden asystent (kapelan) usługuje biskupowi przy Mszy św. Spełnia on wówczas, o ile to tylko moż­liwe, funkcje dwóch asystentów, jednakże w wielu czynnościach muszą go wyręczać akolici. Już w czasie modlitw przed Mszą św. jeden z nich trzyma bugię, a potem stawia ją po prawej stronie kanonu, który kładzie na środku drugi akolita. Przy ubieraniu biskupa jeden z akolitów przynosi asystentowi paramenty z ołtarza.

W czasie ministrantury asystent klęczy po prawej stronie biskupa, podnosi się jednak wcześniej, by po Indulgentiam nałożyć biskupowi manipularz.

Podczas Mszy św. asystent usługuje biskupowi po prawej względnie po lewej stronie, zależnie od różnych funkcji. Mszał winien przenosić nie asystent, lecz jeden z akolitów.

J. Ziółkowski, Mały ceremoniał dla kleryków i kapłanów, Poznań 1957.