Et introibo ad altare Dei, ad Deum, qui lætificat iuventutem meam

MINISTRANT

portal ministrantów posługujących w klasycznym rycie rzymskim

Różne nazwy przyjęte do określania szczegółów Mszy św.

Strona główna

Biblioteka ministranta

Ministrantura

Ceremoniał

x. Alojzy Jougan

Missa adventitia, manualis – Msza św. zamówiona przygodnie przez wiernych na podstawie doręczonego stypendium mszalnego (w przeciwieństwie do fundacyjnej).

Missa animarum v. pro defunctis – Msza św. na intencję spokoju dusz osób zmarłych.

Missa aurěa – Msza św. złota, śpiewana w niektórych miejscowościach w środę suchych dni Adwentu.

Missa cantata  - Msza św. śpiewana przez kapłana z towarzyszeniem chóru śpiewaczego, ale bez asysty kleryków.

Missa catechumenorum – Msza św. katechumenów od wstępu do Mszy św. do końca pierwszej Ewangelii, w której uczestniczyć mogli (dorośli) katechumeni.

Missa commendata – Msza św., którą odprawia się obok Mszy dnia ku czci jakiego świętego o wigilii a ferii, która przez przypadające właśnie święto została usunięta.

Missa conventualis – Msza św. konwentualna, odprawiana codziennie tam, gdzie istnieje obowiązek uczestniczenia w chórze.

Missa cotidiana – Msza św. żałobna, nieuprzywilejowana, którą można odprawiać za zmarłych w każym dniu poza świętami rytu zdwojonego w odróżnieniu od Mszy św. żałobnej uprzywilejowanej, jaką jest np. Missa exequialis czy in tertia lub septima albo trigesima die post obitum.

Missa diei – Msza św. dzienna.

Missa exequialis – Msza św. żałobna, odprawiana za osobę zmarłą w związku z jej pogrzebaniem.

Missa ferialis – Msza św. powszechnie odprawiana wg formularza z dnia (o ferii), a nie o święcie; tak np. w W. Poście odprawiane są przeważnie Missae feriales.

Missa fidelium – Msza św. wiernych od Ofiarowania do zakończenia, w której w pierwszych wiekach Kościoła uczestniczyć mogli tylko wierni, którzy mogli przystępować do Komunii św.

Missa fundata – Msza św. fundacyjna a. wieczysta, odprawiana dorocznie na podstawie ustanowionej stale fundacji.

Missa Gregoriana – Msza św. gregoriańska, 30 Mszy św. odprawianych w przeciągu 30 dni bez przerwy, za duszę zmarłego.

Missa lecta, bassa, plana – Msza św. czytana, przy której kapłan wszystkie modlitwy mszalne tylko czyta, a nie śpiewa.

Missa legata – Msza św. z zapisu.

Missa maior – Msza św. główna (u nas zwana sumą) w kościele, w którym obok Mszy porannej odprawia się więcej Mszy św.

Missa matutinalis – Msza św. wczesna a. prymaria, którą odprawia się w niektórych zakonach w święta duplex (i wyżej) przed Mszą konwentualną.

Missa nocturna – Msza św. nocna.

Missa nova, novella – Msza św. pierwsza (prymicyjna) nowo wyświęconego kapłana.

Missa nuptialis v. pro sponso et sponsa – Msza św. ślubna, połączona z błogosławieństwem dla nowożeńców przy zawieraniu małżeństwa wedle formularza: missa pro sponsis.

Missa papalis – Msza św. papieska, odprawiana przez papieża.

Missa parochalis – Msza św. parafialna, którą z obowiązku pasterskiego odprawiać ma proboszcz a. jego zastępca za wszystkich parafian we wszystkie niedziele i święta nakazane, a częściowo także w święta zniesione. Parafianie obowiązani są wprawdzie uczestniczyć w tej Mszy św., która zwyczajnie jest główną, czyli sumą, mogą jednak uczynić zadość swemu obowiązkowi także przez wysłuchanie każdej innej Mszy św.

Missa pontificalis – Msza św. pontyfikalna, odprawiana przez biskupa uroczyście w asyście kapłanów i kleryków. Infułaci odprawiają również Mszę pontyfikalną, ale ze skróconym ceremoniałem.

Missa praesanctificatorum – Msza św. z darów uprzednio konsekrowanych; jest to uroczysty obrzęd Komunii św. do 1956 r. stosowany w liturgii wielkopostnej; obecnie zachowany w liturgiach wschodnich. U Greków praktykuje się ten obrzęd także w każdą środę i piątek W. Postu oraz w pierwszych trzech dniach W. Tygodnia i w niektóre święta przypadające w czasie postnym. Dawniej stosowano u nich ten obrzęd w każdym dniu powszednim W. Postu z wyjątkiem święta Zwiastowania N. Panny.

Missa privata – każda cicha Msza św., która nie jest ani parafialną, ani konwentualną i może być czytana bez uprzedniego zapowiedzenia.

Missa realis – Msza św. rzeczywista, w której jest konsekracja i Komunia.

Missa de Requie – Msza św. żałobna, nazwana tak od pierwszych słów introitu; odprawiana według formularzy dla Mszy żałobnych.

Missa secreta – Msza św. cicha; nazwa przyjęta dla tej części Mszy św. od końca Sanctus do Pater noster (lub do Komunii), która ma być odprawiana w zupełnej ciszy.

Missa sicca v. ieiuna – Msza św. sucha, w której nie ma Konsekracji ani Komunii; odprawiano ją na okrętach i stąd nazw. navalis s. nautica. Śladem tej Mszy św. jest dzisiejsze poświęcenie palm.

Missa sollemnis – uroczysta Msza św. z asystą kleryków, diakona i subdiakona.

Missa spontaněa – Msza św. według własnej intencji kapłana.

Missa votiva – Msza św. wotywna, która nie odpowiada officium, lecz którą celebrans odprawia, aby zadośćuczynić swej osobistej pobożności albo pobożności wiernych (do Matki Boskiej, do św. Antoniego, o pokój, itp.).

Ks. dr Alojzy Jougan, SŁOWNIK KOŚCIELNY ŁACIŃSKO-POLSKI, wydanie III zmienione i uzupełnione, Poznań-Warszawa-Lublin 1958