Et introibo ad altare Dei, ad Deum, qui lætificat iuventutem meam

MINISTRANT

portal ministrantów posługujących w klasycznym rycie rzymskim

O Ofierze Mszy św.
     

Strona główna

Biblioteka ministranta

Ministrantura

Ceremoniał

 

x. Alojzy Jougan

Istota Ofiary Mszy św.

Msza św., składana przez ważnie wyświęconego kapłana, jest bezkrwawym odnowieniem krwawej ofiary Chrystusa P. na krzyżu, w którym chleb i wino za­mienione w Jego Ciało i Krew ofiaruje się Bogu a ludziom przydziela się zasługi czyli owoce krzyżowej ofiary Chrystusowej wedle formy ustanowionej przez Chrystusa P. i przez Jego Kościół katolicki.

1. Nazwa. W języku Kościoła nazywa się ofiara Mszy św. od dawna wyłącznie liturgią w ściślejszem znaczeniu, gdyż w niej jednoczy się prawie cała publiczna cześć Boska (kult latreutyczny), a co najmniej Msza św. wypełnia jej część naj­istotniejszą. Zwyczajnie wyraz liturgia, użyty w tym wyróżniającym znaczeniu, ma bliższe określenie w uzupełniających wy­razach: eucharistica, mystica lub sacrosancta. Jednak nie tylko sam akt liturgiczny ofiary Mszy św., ale także jej forma, tj. ro­dzaj i sposób, w jaki ją zawsze składano, miał także w języku Kościoła miano liturgii, tak, że wyraz ten bywa prawie równo­znacznym z liturgicznym formularzem dla Mszy św., czyli z mszałem i rytuałem. W tym znaczeniu używa się tego wyrazu dla oznaczenia różnych obrzędów i tekstów, stosowanych przy Mszy św., jakoto: liturgii zachodniej, wschodniej itd.

2. Istota. Ofiara złożona na krzyżu trwa dalej w Kościele jako ofiara bezkrwawa dla godnego uczczenia P. Boga i dla przyswojenia owoców ofiary krzyżowej wszystkim ludziom i po wszystkie czasy. Przez nią otrzymuje zjednoczenie między Bo­giem a człowiekiem wyraz zewnętrzny, a człowiek znajduje za­razem najskuteczniejszy środek zdążania do świadomego i do­browolnego a skutecznego zjednoczenia z Bogiem i utrzymania się w nim trwałego. Jako najdoskonalsza ofiara uwielbienia, dziękczynienia, przejednania i ubłagania jest Msza św. szczytem i ogniskiem całego kultu, najwyższą czcią P. Boga i źródłem wszelkich łask dla ludzi.

We Mszy św. Kościół ofiaruje Chrystusa P., a przez niego także siebie Ojcu niebieskiemu, składa przez kapłana widzialnie wraz z prawdziwym Ciałem Chrystusa P. także swoje ciało mi­styczne w ofierze. Z tego wynika, że każdy z wiernych powi­nien konsekwentnie jako członek Kościoła także siebie samego ofiarować świadomie i dobrowolnie. Jeśli to czyni, spełnia za pomocą Mszy św. najprzedniejszy obowiązek moralny czci Boga i zadośćuczynienia  za swe  grzechy.  Ponadto zaspakaja przez nią najwyższe potrzeby swej duszy  w sposób  człowiekowi na ogół możliwy.

3. Owoce Mszy św. Msza św. sprawuje łaski przez się (ex opere operato). Chociaż Msza św. jest  przedmiotowo nieskoń­czonej wartości, to jednak człowiekowi, jako istocie skoń­czonej, przynieść może rzeczywiście tylko skończone łaski, których liczba i miara zależy od woli i dobroci Boga, ale także od wiary i ufności, od pobożności  i całej dyspozycji liturga, jakoteż tych, za których składa się ją w ogólności lub specjalnie (ex opere operantis). Także obrzędy Mszy św., przez które Kościół działa jako pośrednik, nie mogą być bez wpływu na liczbę i wymiar łask rzeczywiście udzielonych. Stąd nie bez podstawy wnioskuje się, że uroczysta Msza św. więcej łask jedna, niż cicha, a wotywna i żałobna odprawiana w szczegól­niejszych potrzebach wedle osobnych formularzy więcej, niż Msza św. codzienna, składana na intencję żyjących i za dusze zmarłych.

 

Obrzędy Mszy św.

Liturgia mszalna dzieli się na podstawie historycznej na dwie główne części: Mszę katechumenów czyli wstęp do Mszy św. i na Mszę wiernych. Z punktu widzenia metodyczno-teologicz­nego dzieli się na 3 (wzgl. 4) główne części: (Ewangelia). Ofia­rowanie, Przeistoczenie i Komunia.

Z powodu wzniosłości ofiary Mszy św., są przepisy litur­giczne co do tej św. czynności nierównie ściślejsze i dokład­niejsze, niż co do innych funkcyi liturgicznych. Jakoż należą kościelne postanowienia co do cielesnego i duchowego uzdol­nienia do niej kapłana, co do jego przygotowania i dyspozycji du­chowej do najprzedniejszych przepisów dyscyplinarnych.

Ale także od wiernych wymaga Kościół największego sza­cunku wewnętrznego i zewnętrznego dla św. Ofiary i zobowią­zuje ich pod grzechem ciężkim, by uczestniczyli w niej w nie­dziele i święta nakazane z pobożnością.

Cały ryt (obrzęd) Mszy św. tchnie najgłębszą czcią i uwiel­bieniem Boga, pokornym wyznaniem ludzkiej ułomności i grzesz­ności, ale także dziecięcym zaufaniem w dobroć Bożą i miło­sierdzie za pośrednictwem Chrystusa P., około którego gromadzą się zastępy wiernych, aby wspólnie ofiarować Go, a z nim i siebie Ojcu Niebieskiemu. Tekst licznych modlitw mszalnych, 8-krotne wzajemne pozdrowienie (Dominus vobiscum — Pax vobis), czę­ściej ponawiające się wezwanie do modlitwy (Oremus — Orate), przypomina ciągle tę prawdę, że składanie św. Ofiary jest wspólną akcją św., że cały Kościół, a szczegółowo zgroma­dzeni wierni z Chrystusem i zastępującym Go kapłanem skła­dają łącznie tę św. Ofiarę.

Celem obrzędów mszalnych jest: uzmysłowienie podnio­słości św. Ofiary i zachęcenie wiernych przez zewnętrzne znaki wiary i pobożności do rozważania św. tajemnic, które są ukryte we Mszy św. Obrzędy te i kościelne przepisy, do Mszy św. odnoszące się, są dokładnie podane w rubrykach mszału (Rubr. generales.. Ritus servandus.. De defectibus.. na początku mszału, zaś Ordo missae po obrzędach WSoboty).

 

PODRĘCZNIK TEOLOGII PASTERSKIEJ wedle najpoważniejszych autorów i nowszych orzeczeń Kongregacji, ułożył x. dr. Alojzy Jougan, emer. profesor teologii pasterskiej w uniwersytecie lwowskim, Lwów 1917.