x. J. Ziółkowski
1. Celebrans we Mszy z asystą
Celebrans we Mszy z asystą ma zadanie bardzo ułatwione; bowiem nad
całością ceremonii czuwa ceremoniarz. Celebrans stosuje się do jego
rozkazów (Adoratio Sanctissimi, Positio incensi i inne).
Poniżej podajemy w streszczeniu niektóre tylko uwagi odnoszące się do
celebransa.
Po przybyciu do ołtarza celebrans na głos ceremoniarza przyklęka i od
razu rozpoczyna modlitwy u stopni ołtarza. Po ministranturze wstępuje na
stopnie ołtarza, odmawiając równocześnie odpowiednią modlitwę. Po
pocałowaniu ołtarza odwraca się (na głos coremoniarza) i nakłada kadzidło.
Później następuje okadzenie ołtarza, wreszcie diakon okadza celebransa.
Przy mszale usługuje celebransowi ceremoniarz (względnie diakon). Gloria i
Credo celebrans odmawia wspólnie z diakonom i subdiakonem. Po Lekcji
celebrans błogosławi subdiakona i daje mu rękę do pocałowania; przed
śpiewaniem Ewangelii udziela diakonowi błogosławieństwa.
Gdy diakon śpiewa Ewangelię celebrans znajduje się po stronie Lekcji,
mając ołtarz po prawej ręce.
Celebrans nie zdejmuje nigdy pałki, ani też nie nakrywa kielicha,
wszystko to wykonuje diakon (względnie subdiakon). Tabernakulum otwiera i
zamyka diakon, on też śpiewa Ite, Missa est.
2. Akolici we Mszy św. z asystą
Tan rozdział i następne (aż do str. 53) wzięty jest z Introibo ad Altare
Dei (skrypt opracowany przez księdza Tadeusza Perlika).
Akolici w zakrystii ubierają się w komże, odmawiając przy tym odpowiednią
modlitwę. Pierwszy akolita ubiera diakona, a akolita drugi subdiakona.
Ubrawszy lewitów zapalają świece i ustawiają się do wyjścia. Na znak
ceremoniarza skłaniają się w kierunku krzyża oraz celebransa, po czym na
Procedant idą powoli obok siebie, bezpośrednio za turyferem.
Po przyjściu do ołtarza stają po bokach w jednej linii z resztą asysty. Na
głos ceremoniarza klękają. Następnie schodzą się na środku za celebransem,
klękają i idą na swoje miejsca do kredensji, gdzie stawiają świece i
klęcząc odmawiają ministranturę (przy kredensji klęczą lub stoją bokiem do
ołtarza, a równolegle do kredensji).
Po ministranturze powstają. Jeśli celebrans po odmówieniu Gloria udaje się
ad sedes, akolici z ceremoniarzem udają się na środek, tu przyklękają na
jedno kolano równocześnie z wyższą asystą i idą na swoje miejsca. Czekają
aż usiądzie wyższa asysta, po czym i oni siadają.
Pod koniec Gloria śpiewanego przez chór, na znak ceremoniarza powstają i
idą przed środek ołtarza za asystą wyższą, gdzie równocześnie z nią
klękają, a następnie udają się do kredensji. Gdy celebrans zaczyna
Ewangelię, żegnają się potrójnym małym znakiem krzyża św., biorą świece i
idą przed środek ołtarza, gdzie przyklęknąwszy, powstają czekając na swoim
miejscu. Na Procedant idą pierwsi na stronę Ewangelii i wpuszczają między
siebie subdiakona.
Po Ewangelii ustawiają się do okadzenia celebransa, stojąc za
ceremoniarzem i turyferem. Po okadzeniu, na głos ceremoniarza idą na
środek, klękają i udają się na swoje miejsce przy kredensji. Jeśli podczas
Mszy św. jest kazanie, akolici, postawiwszy świece na swoim miejscu, udają
się „ad sedes" (jak przy Gloria).
Podczas Credo przyklękają na słowa „et incarnatus est”, odmawiane przez
celebransa. Jeśli na Credo celebrans udaje się „ad sedes”, akolici idą
również, z tym tylko, że w chwili gdy ceremoniarz powstaje, by podać
diakonowi bursę z korporałem, powstają także i oni.
Akolici klękają także na Et incarnatus est śpiewane przez chór, gdy czyni
to celebrans (klęka na stopniach ołtarza) z diakonem i subdiakonem.
Zachodzi to wówczas, gdy celebrans podczas Credo pozostaje przy ołtarzu.
Gdy subdiakon przyjdzie do kredensji, akolita drugi okrywa go welonem
naramiennym. Na ofiarowanie akolita pierwszy dzwoni i zanosi ampułki z
tacą, stawiając je na ołtarzu, później odbiera je. Do okadzenia celebransa
po ofiarowaniu akolici stają za diakonem i turyferem trzymając już tackę
i ampułkę z wodą oraz ręczniczek potrzebny do „lavabo”, które następuje
zaraz po okadzeniu.
Gdy turyfer okadzi ceremoniarza, podchodzi do każdego z akolitów i okadza
go. Przed okadzeniem jak i po okadzeniu turyfer i akolita skłaniają
wzajemnie głowy.
Po Sanctus akolici żegnają się i ze świecami idą przed środek ołtarza,
przyklękają, rozchodzą się na swoje miejsca i klękają. Po Podniesieniu
schodzą się na środku, przyklękają i wracają na swoje miejsca przy
kredensji, gdzie stoją aż do Komunii św. Gdy subdiakon, oddawszy patenę,
zbliży się do kredensji, akolita drugi odbiera od niego welon i kładzie go
na kredensji.
„Pax” odbiera akolita pierwszy od ceremoniarza i udziela go drugiemu
akolicie.
Po Komunii kapłana lub wiernych (jeśli komunikują) akolita drugi zanosi
ampułki, stawia je na ołtarzu i czeka, by zabrać je z powrotem. Po
puryfikacji akolita pierwszy zanosi na ołtarz (na stronę Ewangelii) welon
kielichowy i wraca zaraz na swoje miejsce. Na błogosławieństwo akolici
klękają. Wstają na Ewangelię, żegnają się potrójnym znakiem krzyża, biorą
świece, idą na środek, przyklękają i zajmują te same miejsca co w czasie
Kanonu. Gdy celebrans schodzi na dół, akolici dochodzą do stopni, by
utworzyć jedną linię wraz z całą asystą. Na słowa ceremoniarza klękają i
odchodzą do zakrystii. W procesji idą jako pierwsi. W zakrystii oddają
pokłon krzyżowi i celebransowi oraz pomagają przy rozbieraniu się diakona
i subdiakona.
3. Msza św. z wystawieniem Najśw. Sakramentu (Akolici)
Po przyjściu do ołtarza akolici nie schodzą się zaraz na środku, by udać
się do kredensji, lecz odwracają się, postępują nieco na przód i klękają.
Klęczą tak długo, dopóki nie skończy się pieśń wystawienia. Po skończonej
pieśni schodzą się na środku, klękają i udają się do kredensji.
Na okadzenie Najśw. Sakramentu, po ministranturze klękają, podobnie czynią
i podczas okadzenia Najśw. Sakramentu po ofiarowaniu. Zanosząc ampułki
czy welon kielichowy, nim wejdą na stopnie ołtarza, klękają „in plano”
przed samymi stopniami, tak samo czynią i po zejściu.
4. Akolici we Mszy św. żałobnej
Na Ewangelię idą bez świec, nie podają welonu subdiakonowi. Odpada
okadzanie akolitów oraz „Pax”. Wszystko inne odbywa się podobnie jak w
zwykłej Mszy św. z asystą.
(przejdź do pkt 5-8)
|